KULUÇKA SORUNLARI ÇIKIM HATALARI VE BU HATALAR NEREDEN KAYNAKLANIR?

Kötü kuluçkanın nedenlerini birincisi ırka ve kalıtıma bağlı olduğunu, sağlıksız damızlık yetiştirmekten geldiğini, diğerinin de makine hatalarına, saklama koşullarına bağlı olduğunu zaman zaman bildirmiştik. Her ne olursa olsun kuluçkadan civciv çıkmaması hijyen yetersizliğinden, makine kalibrasyonunun yetersizliğinden, anormalliğinden, sağlıksız damızlık yetiştirmekten ileri gelir. Her şeyin başı hijyendir. Makina tepsilerinin temizliğinden tutun, makinanın içerisinden çıkış saatine kadar hepsi hijyenden, makinenin bakımından anormal civciv çıkışı kaynaklanmaktadır.  Bugünkü yazımda sahada karşılaştığım ve sizden gelen sorunları derleyip makineye bağlı hataların nereden kaynaklandığını sizlerle paylaşmayı uygun gördüm. Çokça son zamanlarda 500 - 1.000 gibi kuluçkalık yumurtalardan sadece 5-10 tane gibi komik bir civciv çıkışından bahsediyorum. Bunların nedenlerinden bahsedeceğim. Şimdi bu anormalliklere bakalım neden kaynaklandığını dilimizin döndüğünce izah edeceğim:

SORUN-1 :

Embriyonik gelişme olmayan dölsüz Yumurtalar (infertil)

SEBEP:
Erkekler yetersiz besleniyor

ÇÖZÜM
Yeterli beslenmeyi sağlamak için önerilen bir beslenme programını izleyin. Zayıf erkekleri güçlü olanlarla değiştirin

Çok az erkek bulunması:

Sürüdeki erkek sayısını artırın. 

Doğurganlıkta mevsimsel düşüş :

Çevresel strese karşı daha dayanıklı genç horozlar kullanın. 

Damızlık erkekler arasındaki rekabet olması :

Çok fazla erkek kullanmayın. Tüm erkekleri birlikte büyütün. Büyük bölmeler içine geçici bölmeler yerleştirin. 

Hastalıklı sürü olması :

Teşhis ve tedavi hastalık kontrol programı yürütün. 

Donmuş kanatlar ve gerdanlar:

Rahat kümes sağlayın. İçme su sistemini, çeşmelerini uygun şekilde seçin ve bakımını yapın. 

Yaşlı erkekler bulunması :

Daha genç erkeklerle değiştirin. 

Irklar arasında seçilen çiftleşme:

İnfertil (kısır) tavukları yapay olarak dölleyin. 

Kümeste ki erkekleri değiştirin. 

Erkek kısırlığı:

Kümeste ki erkekleri değiştirin. 

Kalabalık yetiştiriciler:

Tavsiye edilen taban alanı, en az 3 ft²/kanatlı (1 fit =0,3048 metre) sağlayın. 

Uygun olmayan suni tohumlama teknikleri veya eski/fazla seyreltilmiş sperm kullanımı :

Birincil yetiştirici yarka yetiştiricisinin tavsiyelerine uyun. 

Çevreden zarar gören yumurtalar:

Yumurtaları sık sık toplayın (en az günde bir kez). 

Yumurtaların çok uzun süre veya yanlış saklanması:

Yumurtaları 8-15 C⁰ ve %60 bağıl nemde (Bağıl nem, havada bulunan su buharına ait kısmi basıncın, aynı sıcaklıktaki suyun denge buhar basıncına oranıdır.)  saklayın. Yumurtaları yumurtlamadan sonraki 7 gün içinde kuluçkaya yatırın.

SORUN-2 :

Kan halkaları bulunması

SEBEP:

Yanlış depolama:

ÇÖZÜM

Önerilen yumurta saklama ve toplama önerilerine uyun.

Uygun olmayan inkübasyon sıcaklıkları:

Termometre doğruluğunu ve inkübatör fonksiyonlarını kontrol edin. Önerilen sıcaklık ayarlarını izleyin. 

Yetersiz damızlık beslenmesi:

Yetiştiricileri dengeli besin seviyelerine sahip bir diyetle besleyin. 

Uygun olmayan fümigasyon yapılması :

Fümigasyon tavsiyelerine uyun

SORUN-3 :

Erken evrelerde birçok ölü embriyo olması

SEBEP:

Uygun olmayan inkübasyon sıcaklıkları (genellikle çok yüksek olması) :

ÇÖZÜM:

Önerilen inkübasyon sıcaklıklarına uyun.

Yanlış yumurta çevirmesi:

Günde en az 3 kez çevirin. 

Kalıtsal düşük kuluçka kabiliyeti:

Çapraz üremeden kaçının. Farklı üreme kanatlılarını güvence altına alınması gerekebilir. 

Yanlış havalandırma:

İnkübatör ve/veya kuluçka odasında ki havalandırma oranını artırın, ancak hava akımından kaçının. Yüksek rakımlarda oksijen ekleyin. 

Pullorum hastalığı veya diğer salmonelloz hastalıkları :

Hastalıksız kaynaklardan elde edilen yumurtaları kullanın.  Damızlık sürüde kan testi yaptırmayı sağlayın. 

Yetiştiricilerin yanlış beslenmesi:

Yetiştiricilere dengeli bir beslenme proğramı sağlayın.

SORUN-4 :

Yumurtalar çatlamadı,  yumurtadan çıkmadan öldü

SEBEP:

Yetersiz nem:

ÇÖZÜM

Kuluçka döneminde nemi (ıslak termometre sıcaklığı) artırın.

Yanlış havalandırma:

İnkübatör ve/veya Kuluçka odasında ki havalandırma oranını artırın, ancak hava akımından kaçının. 

Yanlış yerleştirilmiş embriyolara neden olan yumurtaların yanlış ayarlanması:

Yumurtaları viyollerini ayarlayın. Yumurtaları uygun şekilde çevirin, ancak kuluçkadan sonraki 3 gün içinde çevirmekten kaçının.

Geç kuluçkalama veya tek tip kuluçka yapmama
Düşük inkübasyon sıcaklıkları:

Önerilen inkübasyon sıcaklıklarına uyun.

Kuvözde hatalı tasarım nedeniyle sıcak ve soğuk noktalar:

İnkübatör firması ile iletişime geçin veya farklı bir inkübatör tasarımı edinin. 

Eski veya yanlış saklanmış yumurtalar:

Yumurtaları sık sık toplayın, hemen soğutun ve yumurtaları uygun şekilde saklayın. 7 günden fazla saklamayın.

SORUN-5 :

Geç kuluçkalama veya tek tip kuluçka yapmama

SEBEP :

Düşük inkübasyon sıcaklıkları:

ÇÖZÜM :

Önerilen inkübasyon sıcaklıklarına uyun.
Makinada hatalı tasarım nedeniyle sıcak ve soğuk noktalar bulunması :

İnkübatör firması ile iletişime geçin veya farklı bir inkübatör tasarımı edinin. 

Eski veya yanlış saklanmış yumurtalar:

Yumurtaları sık sık toplayın, hemen soğutun ve yumurtaları uygun şekilde saklayın. Mümkünse 7 günden fazla saklamayın.

SORUN-6 :

Yapışkan embriyolar (embriyolara yumurta içeriği bulaşmış olabilir)

SEBEP:

Yüksek ortalama kuluçka nemi:

ÇÖZÜM

Önerilen inkübasyon nemine uyun. Nem durumunu ayarlamak için bir gösterge olarak hava hücresinin boyutunu kontrol edin.

Düşük inkübasyon sıcaklığı:

Önerilen sıcaklık ayarlarını izleyin. 

öldürücü genler :

Çapraz üremeden kaçının. Farklı üreme ırkları güvence altına alınması gerekebilir. 

yetersiz havalandırma:

İnkübatör ve/veya odadaki havalandırma oranını artırın, ancak hava akımından kaçının. 

Yumurtaların yanlış fümigasyonu:

Prosedürü dikkatlice takip ederek yumurtaları dezenfekte edin.

SORUN-7 :

Kabuğa yapışan veya yapışan embriyolar

SEBEP:

Düşük kuluçka nemi (özellikle kuluçka sırasında):

ÇÖZÜM :

Su buharlaşmasını artırarak kuluçka nemini artırın. Embriyolar çok kurumuş. 

Aşırı havalandırma oranı:

Havalandırma oranını azaltın, ancak embriyoların boğulmasını önlemek için minimum hava değişimini koruyun.

SORUN-8 :

Sakat ve kusurlu civcivler

SEBEP:

Uygun olmayan inkübasyon sıcaklıkları (genellikle çok yüksek):

ÇÖZÜM 

Önerilen inkübasyon sıcaklıklarına uyun.

Düşük kuluçka nemi:

Su buharlaşmasını artırarak kuluçka nemini artırın. Embriyolar çok kurumuş. 

Kuluçka sırasında uygun olmayan yumurta yerleştirme pozisyonu veya dönüşü:

Yumurtaları küçük uçları aşağı gelecek şekilde ayarlayın. Yumurtaları günde en az 3 kez çevirin. Yumurtaları kuluçkadan 3 gün sonra çevirmeyin. kalıtımUygun itlaf ve üreme uygulamaları sorunları azaltacaktır. 

Kaygan kuluçka tepsileri:

Tel zeminli tepsiler kullanın veya kuluçka yüzeyine kabarık etek yerleştirin. 

Yetiştiricilerin yanlış beslenmesi:

Yetiştiricilere dengeli bir beslenme rasyonu sağlayın.

SORUN-9 :

Anormal, zayıf veya küçük civcivler

SEBEP:

Yüksek kuluçka veya kuluçka sıcaklıkları:

ÇÖZÜM:

Önerilen inkübasyon sıcaklıklarına uyun.

Küçük yumurtalar küçük damızlıklardan çıkar:

Yalnızca standart veya büyük boy yumurtaları ayarlayın. 

Yetersiz kuluçka nemi:

Kuluçkadaki kanatlı türleri için önerilen nemi koruyun. 

Çıkım ünitesinde uygun olmayan havalandırma:

Havalandırma oranını artırın, ancak cereyanlardan kaçının. 

Hastalıklı veya kötü şartlandırılmış damızlık sürüsü:

Yalnızca hastalıksız kaynaklardan elde edilen yumurtaları kullanın. Damızlık sürüde kan testi yaptırılmasını sağlayın. 

Yetiştiricilerin yanlış beslemesi:

Yetiştiricilere dengeli bir beslenme rasyonu sağlayın (özellikle vitamin seviyeleri). 

Kuluçka makinesinde aşırı fümigasyon:

Uygun prosedürleri kullanarak fümigasyon yapın.

SORUN-10 :

Zor nefes alan civcivler

SEBEP:

Aşırı fumigant kullanımı:

ÇÖZÜM :

Önerilen fümigasyon prosedürlerini izleyin. 

Solunum hastalıkları:

Damızlık sürünün hastalık durumunu kontrol edin. İnkübatör ve kuluçka tesislerinin kapsamlı bir temizliğini ve dezenfeksiyonunu gerçekleştirin.

SORUN-11 :

İri, yumuşak gövdeli anormal civcivler; tepsilerde ölü; kötü koku

SEBEP:

Düşük ortalama kuluçka sıcaklığı. zayıf havalandırma:

ÇÖZÜM :

Önerilen inkübasyon sıcaklıklarına uyun. İnkübatör ve/veya kuluçka odasında ki havalandırma oranını artırın, ancak hava akımından kaçının. 

Göbek enfeksiyonu (Omfalit):

Kuluçka ve kuluçka ünitelerini yumurta ayarları arasında temizleyin ve dezenfekte edin. Kuru kuluçka tepsilerini koruyun.  Yumurtaları uygun şekilde saklayın ve dezenfekte edin.

SORUN-12 :

Kaba veya iyileşmemiş göbekler

SEBEP :

Uygun olmayan inkübasyon sıcaklıkları:

ÇÖZÜM :

Önerilen inkübasyon sıcaklıklarına uyun. 

Yüksek kuluçka nemi:

Uygun nemi koruyun. 

Göbek enfeksiyonu (Omfalit) :

Kuluçka ve kuluçka ünitelerini yumurta ayarları arasında temizleyin ve dezenfekte edin. Kuru kuluçka tepsilerini koruyun.  Yumurtaları uygun şekilde saklayın ve dezenfekte edin.

Yüksek kuluçka sıcaklıkları:

Önerilen inkübasyon sıcaklıklarına uyun. 

Düşük kuluçka nemi:

Yetersiz nemi düzeltmek için önerileri izleyin. 

Aşırı havalandırma:

Yeterli hava değişimini kısıtlamak ancak sürdürmek için havalandırma açıklıklarını azaltın. Civcivleri kuluçkadan sonra çok uzun süre kuluçka makinesinde tutmakTüm civcivleri kabarık olur olmaz, ancak yumurtadan çıktıktan sonra 24 saat içinde çıkarın.

SORUN-13 :

Kuluçkada dölsüz yumurtaların olması:

SEBEPLER :

• Erkekler steril (kısır); 
• Sürüde zayıf kalıtsal kuluçka oranı; 
• Çok fazla veya çok az erkek olması; birbirleriyle kavga eden erkekler; erkeklerin çok yaşlı olması; 
• Üreyen kanatlılar için yetersiz beslenme veya yetersiz su (veya çok soğuk su); 
• Gün uzunluğunun azalması nedeniyle kanatlıların doğurganlığında mevsimsel düşüş; 
• sürüde hastalık bulunması.

SORUN-15 :

7nci gün döl kontrolu sırasında yumurtaların döl belirtisi göstermemesi :

SEBEPLER :

• Aşırı ısıtılmış yumurtalar; 
• Uygun olmayan kuluçka makinesi kullanımı; 
• İnkübasyonun en erken aşamasında yanlış sıcaklık; 
• Gelişme üreme sürüsü dışında; ebeveynlerin yanlış beslenmesi; 
• Sürüde zayıf kalıtsal kuluçka oranı; 
• Olası akraba fazlalığı, yakınlığı

SORUN-16 :

Çürük yumurta fazlalığı :

SEBEPLER :

• Kuluçka makinesinde sıcaklığın çok yüksek veya çok düşük olması veya kanatlı yumurtalarının çok uzun süre saklanması; 
• İnkübatör çevresinde havalandırma eksikliği; 
• Yumurtaların yanlış çevrilmesi.

SORUN-17 :

4. Civcivler tamamen oluşmuş ancak ölü embriyolar:

SEBEPLER :

•  İnkübatörde düşük ortalama nem; 
• 18. Gün civarında çok düşük veya çok yüksek nem.

SORUN-18 :

Yumurtalar döllü ama civcivin kabukta ölü olması :

SEBEPLER :

• Düşük ortalama nem; 
• Yetersiz havalandırma.

SORUN 19 :

Yapışkan civciv (yumurta içeriği bulaşmış) :

SEBEPLER :

• Düşük ortalama sıcaklık ve ortalama nemin çok yüksek olması; 
• Yetersiz havalandırma.

SORUN-20 :

Civcivlere yapışan kuru kabuk :

SEBEPLER :

• Kuluçka sırasında düşük nem.

SORUN-21 :

Kanlı göbekleriyle çok erken yumurtadan çıkan civcivler :

SEBEPLER :

• Sıcaklık çok yüksek.

SORUN-22 :

Kaba veya kötü iyileşmiş göbekler :

SEBEPLER :

• İnkübasyon sıcaklığında yüksek veya değişkenlik; 
• Kuluçka sırasında aşırı nem.

SORUN-23:

Civcivlerin çok küçük olması :

SEBEPLER :

• . Düşük nem

SORUN-24 :

İri, yumuşak gövdeli, düşünceli civcivler, yumurtadan çıkmış ama ölü, kötü kokular olması :

SEBEPLER :

• Düşük ortalama sıcaklık; 
• Zayıf havalandırma; 
• Yumurtadaki bakteriyel kontaminasyondan omfalit (göbek enfeksiyonu).

SORUN-25

Zayıf civcivler :

SEBEPLER :

• . Ebeveynlerde solunum yolu hastalığı, örneğin enfeksiyöz bronşit (IB).

SORUN-26 :

Kısa tüylü civcivler :

SEBEPLER :

• Yüksek sıcaklık; Düşük nem; 
• Kuluçka sırasında aşırı havalandırma.

SORUN-27 :

Nefes nefese civcivler :

SEBEPLER :

• Ortalama sıcaklık çok düşük; 
• Çok uzun süre saklanan yumurtalar; 
• Kuluçka öncesi yumurtaların yetersiz depolanması.

SORUN-28 :

Geç yumurtadan çıkma:

SEBEPLER :

• Yumurtalar 21. Gün sonrasına kadar çatlamaya başlamaz 
• Kuluçkanın son 3 gününde aşırı sıcaklık; 
• Kuluçka makinesinde yetersiz havalandırma.

SORUN-29 :

Değişken zamanlarda civciv çıkması (bazı civcivler erken çıkar, diğerleri yavaş çıkar)

SEBEPLER :

. Kuluçkanın son 3 gününde aşırı sıcaklık; 
. kuluçkadan önce yumurtaların yanlış saklanması.

SORUN-30 :

Sakat civcivler, örneğin çapraz gaga, kayıp göz, çarpık boyun, çarpık ayak parmakları, geniş bacaklar.

SEBEPLER :

• Kuluçkanın son 3 gününde aşırı sıcaklık; 
• Yumurtaların yanlış depolanması; 
• Kalıtım sorunları; 
• Kuluçka sırasında uygun olmayan sıcaklık; 
• Yetersiz veya yanlış ebeveyn beslenmesi; 
• Yumurtadan çıkma tepsileri civcivlerin üzerinde durması için fazla düz ve kaygan

SORUN-31 :

Bozuk civcivler :

SEBEPLER :

• Yetersiz veya yanlış ebeveyn beslenmesi; 
• Kabuklarda ölü civcivler arasında aşırı sayıda yanlış yerleşim (örn. civcivler baş aşağı); 
• Kuluçka makinesinde yumurtaların yanlış çevrilmesi veya yerleştirilmesi; 
• Yetersiz havalandırma; 
• Anormal derecede yüksek veya anormal derecede düşük inkübatör sıcaklığı; 
• Yetersiz nem; 
• Kalıtsal sorunlar; 
• Doğal, kalıtım veya beslenme sorunları nedeniyle kabuk kusurları; 
• Nakliye sırasında yumurtalarda hasar veya titreşim